czyli kontynuujemy serię materiałów na temat podstawowych umiejętności ruchowych (Physical literacy)
W poprzednim wpisie dotyczącym podstawowych umiejętności z zakresu aktywności ruchowej, czyli tzw. Physical literacy (link do artykułu na naszym blogu) pisaliśmy o 7 obszarach, które pozwolą sprawdzić na jakim etapie rozwoju ruchowego znajduje się dziecko.
Oczywiście, o ile lista ww. obszarów jest dość uniwersalna, o tyle umiejętności dziecka, sprawdzać należy w odniesieniu do jego wieku. Dlatego w tym oraz kolejnych wpisach przedstawimy warianty listy w odniesieniu do kilku grup wiekowych. Zaczniemy nietypowo, bo od dzieci w wieku 4-6 lat, a więc przedszkolaków, z którymi mamy najczęściej do czynienia.
Na początek jednak ważne zastrzeżenie. Poniższą listę, jak zresztą wszystkie nasze wpisy, opieramy o publikacje naukowe oraz doświadczenia własne i współpracujących z nami trenerów. Jednak zawsze podkreślamy, że jest to materiał natury ogólnej, mający za zadanie zwrócić uwagę rodziców i wychowawców na różne aspekty związane z rozwojem dziecka i budowaniem zdrowych nawyków, w tym również zainteresowania aktywnym trybem życia. Każde dziecko jest inne, każde zasługuje na oddzielną uwagę i zainteresowanie. Ale każde rozwija się we własnym tempie i niekoniecznie liniowo. Tzn., że nawet jeśli w danym momencie swojego rozwoju, nie spełnia kryteriów opisanych w poniższej liście, to nie znaczy, że nigdy tego nie nadgoni. Traktujmy to raczej jako pewien drogowskaz i ewentualnie zachętę do dalszych działań lub potwierdzenie, że dotychczasowe działania są słuszne. W przypadku jednak jakichkolwiek wątpliwości namawiamy, wręcz nalegamy, by konsultować je z lekarzem odpowiedniej specjalizacji.
Wróćmy jednak do naszych przedszkolaków. Co powinno potrafić dziecko w wieku 4-6 lat, a tym samym na jakie elementy zwrócić uwagę podczas zabaw i zajęć sportowych:
1. Bieganie
W wieku 4 lat, dziecko powinno biegać bez widocznych problemów. Być w stanie płynnie zmienić kierunek. Wraz z dalszym doskonaleniem, a więc do 6 roku życia, zwrócić uwagę należy na pewność ruchu, łatwość utrzymania równowagi, możliwość wprowadzenia dodatkowych utrudnień, np. podskoki w biegu, bieg bokiem (krok dostawny), czy też przeskoczenie niewielkiej przeszkody.
2. Skakanie
Niedoceniana, a tym samym słabo eksploatowana podczas zabaw i zajęć sportowych umiejętność. A jest to przecież tak ważny element nie tylko praktycznie każdego sportu, ale sprawności ruchowej ogólnie, czy wręcz bezpiecznego poruszania. Dziecko w wieku 4-6 lat powinno opanować nie tylko umiejętność podskakiwania na dwóch lub jednej nodze, ale też płynnego przeskakiwania niewielkich przeszkód (ustawionych kilku po sobie), czy też zeskakiwania z niewysokich elementów, typu ławeczka, krawężnik, etc. O ile 4-latek może mieć z tym jeszcze niewielkie problemy, o tyle dziecko 6 letnie powinno być w stanie wykonać wiele różnych wariantów skoków, np. jako zadań na drabince koordynacyjnej. Zestaw ciekawych ćwiczeń dotyczących właśnie skakania, stanowi ważną cześć akcji Zdrowo i Sportowo.
3. Rzucanie i łapanie
Wyższa szkoła jazdy. Angażuje dodatkowo zestaw oko-ręka. Tym bardziej warto zwrócić na to uwagę. Dziecku 4 letniemu trzeba jeszcze czasami pomoc i np. ustawić odpowiednio ręce do łapania piłki. Ale już 5 czy 6 latek powinien bez problemy złapać piłkę oburącz. Ćwiczymy przy okazji podrzucania i łapanie małej piłki. Jedną i druga ręką. Dla najsprawniejszych, dodajemy klaśnięcie w czasie gdy piłka jest w powietrzu. Rzucanie to początkowo proste odbijanie piłki o podłogę, z czasem celowanie w wybrany przedmiot. To świetne ćwiczenie i z własnego doświadczenia powiem, że praktycznienie nie da się nim znudzić. Zapytajcie w dowolnym, obsługiwanym przez Kids&Sport przedszkolu o zabawę w „obronę kurnika” :))
4. Upadanie i toczenie
Kto nigdy nie upadł, ten nie bawił się z odpowiednim zaangażowaniem ani nie ćwiczył. Upadanie jest częste, a tym samym sprawne dziecko instynktownie wie, jak sobie z tym poradzić. I nie oznacza to, że ma wykonać perfekcyjny pad w przód, ani, że po fakcie się nie rozpłacze. Nic z tych rzeczy. Ale w tym wypadu upadanie ma dziecka nie przestraszyć, ani też nie zniechęcić do dalszej zabawy. To naturalna składowa zabawy ruchowej, a tym bardziej dobrej zabawy, w którą wszyscy mocno się zaangażują i przez przypadek ktoś kogoś popchnie lub na kogoś wpadnie. Pocieszyć, podnieść, podmuchać, przypilnować żeby ewentualnie uczestnicy kolizji się przeprosili i… ruszać dalej.
5. Sporty
Wiek 4 lat, to nie czas na specjalizację w sporcie. Nawet wiek 6 lat to jeszcze czas nabywania sprawności ogólnej. Oczywiście zajęcia mogą się nazywać mini tenis, piłka nożna, czy cokolwiek innego, ale muszą być one w szczególności nastawione na podstawy. Na zajęciach może pojawić się rakieta czy piłka do nogi, ale raczej jako ciekawostka i przerywnik. Jest to jednak wspaniały wiek do rozwijania umiejętności związanych z wodą i jeżdżeniem na rowerze. Piszemy o tym jednak dopiero na końcu tej listy, bo bez osiągnięcia wyżej wymienionych podstaw jest po prostu trudniej opanować sztukę utrzymania równowagi na rowerze, czy też zdobyć się na odwagę wypłynięcia na bezkresne wody basenu.
Co zrobić jeśli dziecko ma kłopoty z wykonywaniem wyżej opisanych zadań? Przede wszystkim zachęcać do ćwiczeń. Najlepiej na własnym przykładzie. Nie krytykować. Chwalić postępy i zaangażowanie. Doceniać.
Po konkretne przykłady ćwiczeń odsyłamy do materiałów stworzonych na potrzeby akcji Zdrowo i Sportowo.
